Wortels

Het is zondagmiddag. Ik zit op de bank achter mijn trouwe laptop, een kop thee bij de hand. Ik zit te wachten tot de beloofde sneeuw eindelijk ook in Groningen gaat vallen…Ik hou van sneeuw. Het liefste zit ik dan met mijn gezicht naar het raam, zodat ik op elk gewenst moment naar de vallende vlokken kan kijken, terwijl het manuscript van Het Eiland in de Mist geopend in word wacht om verder geschreven te worden.

Een paar dagen geleden kregen we het trieste bericht dat mijn oma onverwacht is overleden; een oma die ik eigenlijk helemaal niet goed kende. Het is jammer dat ik haar nooit meer gezien heb, nooit meer met haar heb kunnen praten. Een aantal jaren geleden had ik nog een half plan om de verhalen van mijn familie op te schrijven: jeugdherinneringen, fragmenten van het leven van vroeger. Ik wilde nog een keer naar oma toe, om haar verhalen en herinneringen te horen. In die tijd was ik zelf erg op zoek naar wat mij nou tot mijzelf maakte, maar nog belangrijker: wat mij verbond met mijn geschiedenis, mijn omgeving. Ik was, en ben nog altijd, op zoek naar verworteling. Misschien is dat ook wel een reden dat ik schrijf, en wellicht hoort die drang ook wel een beetje bij een theologiestudent…Tenslotte is een geloofstraditie zoiets als een vertellende, verbeeldende poging van ons mensen om ons te verbinden met elkaar, met verleden en heden en toekomst, en de grote, sturende macht die we daarachter vermoeden.

Zo mijmerend kwam ik op de dingen die mij van kinds af aan hebben gefascineerd, vergezeld en waarvan ik zeker weet dat ik ze nooit los zal laten. Alle goede dingen bestaan uit drie, wordt er wel eens gezegd, en dat geldt voor mij ook. De drie goede gaven die ik vanuit mijn opvoeding en mijn scholing heb meegekregen zijn verhalen, schilderen en muziek. Ik kan er niet omheen dat ik een Vrije School-leerling ben, en hoewel ik rond mijn veertiende op het reguliere onderwijs terecht ben gekomen, hebben die voorgaande jaren een onuitwisbare indruk op me achtergelaten. Mijn ouders waren niet erg antroposofisch en ik heb me nooit geïndoctrineerd gevoeld met knotjes en lange rokken. Zelf heb ik sterk het gevoel dat ik in mijn opvoeding heb kunnen genieten van alle goede dingen die de Antroposofie te bieden heeft, terwijl de mindere kanten buiten de deur zijn gehouden. Zonder te menen dat scholen van een andere methode beter of slechter zijn, heb ik altijd het gevoel gehad dat het Vrije School-cultuurtje een soort wereld op zich is. Dit bleek opnieuw toen ik onlangs de Vrije School-facebookpagina ontdekte, waar ik niet alleen allerlei bekende namen tegenkwam, maar waar herkenning op herkenning volgde. De eerste dag heb ik met een grote glimlach alle berichtjes gelezen, de foto’s bekeken. Steeds opnieuw had ik een gevoel van: ja! Zo was het! Dit heb ik ook meegemaakt! Het voelde als verworteling om te merken dat anderen – in allerlei delen van het land – dezelfde verhalen, liederen en toneelstukken kenden. Dat we allemaal over het vuur waren gesprongen met Sint Jan, nat-op-nat hadden geschilderd en vonden dat blauwe verf stonk…en indigo nog het meest!

Voor verhalen was altijd een plek tijdens mijn jaren op de Vrije School, eerst op de onderbouw in Groningen, later nog twee jaar op de kleine Boerderijschool Zijldijk, die misschien geen stempel Vrije School droeg, maar wel op dezelfde leest was geschoeid. Al van jongs af aan werd er verteld: eerst sprookjes en sagen, daarna de verhalen uit de Edda, de Bijbel, Germaanse en Griekse mythen en legenden…De verhalen werden niet alleen verteld (niet voorgelezen!), we schilderden ze, tekenden ze, zongen erover, speelden er toneelspelen van. Als kind genoot ik hiervan, en toen ik uiteindelijk de “echte wereld” in ging, nam ik het als een stevige bagage met me mee. Nog steeds ben ik ontzettend dankbaar voor deze gave; ik ervaar het tot de dag van vandaag als een verrijking. Bovendien biedt het me nu als schrijver een zeer solide idee van wat een verhaal nou eigenlijk is, van mythologische motieven. En da’s handig :)

Eén herinnering aan een moment op de Boerderijschool is me altijd bijgebleven, en wanneer ik daaraan terugdenk, kan ik het nooit laten om te glimlachen. Er was die dag een stagiaire, die ons les had gegeven over de verschillende stammen in het Amazonegebied. Zo kreeg ik te horen dat één van die volken een angstigheid koesterde voor gebieden met open water – een concept dat ik nu opnieuw gebruik in een langzaam vorderend project, waar ik wellicht nog wel eens over zal schrijven. We kregen de opdracht om hier een verhaal over te schrijven in ons schrift, natuurlijk vergezeld van een tekening. Toen de stagiaire mijn verhaal had gelezen, vroeg ze of ik het voor de klas wilde voorlezen. Dit deed ik met enige verlegenheid, maar net op het moment dat ik naar voren liep, hoorde ik mijn juf tegen de stagiaire zeggen: “Die geeft nog wel eens een boek uit”.

Een boek? Ik? Inwendig moet ik mijn hoofd hebben geschud. Welnee. Ik wist allang wat ik wilde worden en schrijver-zijn stond niet in de planning. Iedereen in mijn omgeving wist op dat moment dat de twaalfjarige Marieke paleontoloog wilde worden, ikzelf nog het meest.

Soms fantaseer ik dat mijn eerste boek in de winkels ligt; dan stuur ik een klein briefje naar die lerares: kijk – je had gelijk, ook al wist ik het toen nog niet.

Maar voor het zover is, is er nog een lange weg te gaan. En toch…als ik me niet van de ambitie had losgescheurd om dinosauriërs uit het stoffige zand van Amerika te poetsen met een tandenborstel, zou er nu geen Lange Reis Van Een Theedrinkende Schrijver zijn… :)