Tuesday, 21 May 2013
Sunday, 17 March 2013
Schrijven en vertellen
Onlangs heb ik de kans gekregen om voor het eerst echt een
verhaal te vertellen. Niet om het voor te lezen, echt uit het hoofd,
lichaamstaal en al. De eerste keer was op mijn stage, als afscheid bij de
laatste viering. Daarvoor had ik het verhaal van Sint Christoffel gekozen, een
christuslegende uit de dertiende eeuw. Ik heb nog nooit zo’n leuke viering
gehad en na afloop kreeg ik een spontaan applaus :)
De tweede maal was op een college van de huidige minor die
ik volg, GVO. Nooit geweten dat lesgeven op de basisschool zo ontzettend leuk
en creatief kan zijn! Tijdens dit college kregen we de opdracht om in groepjes
van twee kort een grappige of
verdrietige gebeurtenis aan elkaar te vertellen, die de ander vervolgens in de
klas geheel overdreven moest vertellen. Dat was niet alleen erg grappig, maar
ook een leuke ontdekking…Drie seconden voor mijn beurt was ik nog lichtelijk in
paniek, want ik had geen flauw idee hoe ik het verhaal ging brengen. Tot ik
begon te praten en het verhaal zich met allerlei nieuwe details zomaar
ontvouwde. Dat liet me nadenken over het verschil tussen het schrijven van een
verhaal en het vertellen ervan. Als ik schrijf, ben ik zorgvuldig bezig met het
ritme van zinnen, het aantal bijvoeglijke naamwoorden, overgangen… Ik dicteer
het verhaal veel meer. Maar als ik vertel, gebeurt het verhaal in het hier en
nu. Zelfs als het niet mijn eigen bedenksel is, zoals de legende van Sint
Christoffel, wordt het op dat moment tóch mijn verhaal; de personages worden
van mij, hun woorden, hun gedachten, alles is heel indringend in het hier en nu
aanwezig. Schrijvers zeggen vaak dat de personages of het verhaal een eigen
leven lijkt te hebben; dat de dingen zich spontaan ontvouwen, zelfs als ze iets
anders in hun hoofd hadden toen ze met het hoofdstuk begonnen. Dat gebeurt mij
ook, maar de delete- of backspace-knop is toch ook snel gevonden als de
eigenwijsheid van het verhaal uit de kluiten begint te wassen. Als ik
daarentegen vertel, is het verhaal nog meer een organisch geheel. Zodra ik zég
dat er bomen staan, dan blijven die bomen daar staan ook, en kan ik ze niet
even veranderen in een kaal of bergachtig landschap.
Er is nog een groot voordeel voor wie een verhaal vertelt in
plaats van voorleest (of schrijft): het contact met je toehoorders. De reacties
direct op hun gezichten zien, en zo gelijk weten of ze wat verveeld raken, of
dat ze geboeid zijn, of het grappig is of verdrietig…
Ik heb mezelf altijd als een verhalenverteller gezien, waarbij ik uiteraard de nadruk legde op het geschreven woord, hoewel ik nog altijd hoop om het eens via andere media te proberen, zoals een strip en misschien zelfs ooit als film, tv-serie of webserie. Maar nu ik heb ontdekt dat ik ook een beetje talent heb voor de moeder van het vertellen, het vertellen zoals dat begon in de oertijd: uit het hoofd, niet krampachtig, met het verhaal dat elke keer weer anders is...Nu voel ik me meer een verhalenverteller dan ooit tevoren... :)
Aan de toevallige reiziger die dit leest: heb jij wel eens een verhaal verteld? Welk verhaal was het en hoe vond je dat? :)
Sunday, 24 February 2013
Maar waaróm dan?
Wendy: My unfulfilled ambition is to write a great novel in three parts about
my adventures.
Aunt Millicent: What adventures?
Wendy: I've yet to have them, but they will be perfectly thrilling!
Peter Pan (2003) Aunt Millicent: What adventures?
Wendy: I've yet to have them, but they will be perfectly thrilling!
De geschiedenis van het vertellen van verhalen gaat terug tot het begin van de mensen. Het schrijven van verhalen is een uitstekende traditie, die, bij mijn beste weten, zo’n beetje rond Mesopotamië begon met het Epos van Gilgamesj als één van de vroegste literatuurwerken.
In de loop der jaren heb ik in interviews en op internetfora
allerlei schrijvers verschillende dingen horen zeggen over het grote waarom:
waarom besteden ze uren, maanden, jaren aan het tikken van een manuscript? Iedere
schrijver zal toegeven dat schrijven niet per se simpel is; nee, in
tegenstelling: schrijven is verdomd
moeilijk! (Willem Elsschot)
Wednesday, 6 February 2013
Tien jaar
Gisteren kwam ik er plotseling achter dat ik dit jaar precies tien jaar schrijf. Nu ben ik 25 en bezig aan Het Eiland in de Mist...Op mijn vijftiende startte ik "officieel" met schrijven, toen ik begon aan mijn allereerste roman, In Licht en Schaduw. Om dit heugelijke feit te vieren, besloot ik een lijstje te maken van alle verschillen...Althans, dat was de bedoeling. Wat is er nou helemaal veranderd in die afgelopen tien jaar? Naar blijkt bijzonder weinig... ;)
Sunday, 20 January 2013
Wortels
Het is zondagmiddag. Ik zit op de bank achter mijn trouwe laptop,
een kop thee bij de hand. Ik zit te wachten tot de beloofde sneeuw eindelijk
ook in Groningen gaat vallen…Ik hou van sneeuw. Het liefste zit ik dan met mijn
gezicht naar het raam, zodat ik op elk gewenst moment naar de vallende vlokken
kan kijken, terwijl het manuscript van Het
Eiland in de Mist geopend in word wacht om verder geschreven te worden.
Tuesday, 15 January 2013
Maanuil
(Opmerking: dit verhaal is onlangs verschenen in Pure Fantasy 28. )
And when I heard the owl’s cry
into the forest I would fly
and in its darkness
find you by…
- Samhain Night, Loreena McKennitt
into the forest I would fly
and in its darkness
find you by…
- Samhain Night, Loreena McKennitt
Toen de vogel voor het eerst naar me toe kwam, hoorde ik alleen het
geruis van zijn vleugels. Ik wist niet of zijn veren donker of licht waren; ik
kende het verschil niet. Drie nachten na mijn geboorte was ik blind geworden.
Sanctuarium
Ierland, 470 na Chr.
1ste adventsnacht
Hier in de vallei kroop de duisternis
zelfs onder mijn huid; alleen verderop gloeide de kerk als een verloren kaars.
Behalve dat eenzame bouwwerk op de heuvel, was er geen enkele nederzetting in de buurt. De omgeving
spreidde zich vijandig voor me uit; ik voelde me er langzaam in verdrinken.
Monday, 14 January 2013
Liefde, moed en toewijding
Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde.- 1 Korintiërs 13
Onlangs vertelde mijn supervisor dat hij ook altijd al had
willen schrijven. Maar als hij begon, dan maakte hij het nooit af. Hij was er
volgens zichzelf te ongeduldig voor.
Een heleboel mensen in Nederland houden van schrijven, en
een groot aantal van hen droomt, misschien al jaren, van het schrijven van een
roman. (Zelf ben ik natuurlijk ook één der velen – hemel, ik wil niets liever!) Dit blijkt niet alleen uit dubieuze statistiekjes uit de Trouw maar nog veel meer uit gesprekjes die ik de afgelopen jaren zo nu en dan met
mensen had. Als ik vertelde dat ik schreef, was het antwoord vaak iets in de
trant van: daar droom ik ook al jaren van.
Of: ik zou willen dat ik dat kon. Of:
Dat heb ik ook wel eens geprobeerd…
Maar.
En de maar die
daarop volgde was vrijwel altijd dezelfde: maar
ik maak het nooit af.
Dat liet me een paar
dagen geleden nadenken over wat nu eigenlijk de prijs is van het schrijven van
een boek. Tijd en energie, natuurlijk. Sommige schrijvers hebben de afspraak
met zichzelf dat ze elke dag iets schrijven, al is het maar honderd woorden.
Want dan heb je wat: honderd is meer dan niks – tien is meer dan niks…Zelfs één
woord is meer dan wanneer je niets opschrijft.
Voor mij werkt deze benadering niet. Behalve in november houd ik me niet aan
een strikt schrijfschema. “Tijd maken” is naar mijn mening ook niet echt de
toverspreuk die uiteindelijk dat boek tevoorschijn gaat toveren. Wat dan wel? Talent?
Taalgevoeligheid? Inzicht in verhaalstructuren? Ongetwijfeld zijn al die dingen
van belang. Maar de echte ingrediënten zijn dit: liefde, moed en toewijding.
Wednesday, 2 January 2013
Post-Nano-psychologie en een publicatie
Ik heb van die momenten dat
ik het schrijven helemaal niet meer zie zitten. Niet dat ik geen boek uit wil
geven, maar de weg daar naartoe lijkt soms onmogelijk lang. Is het allemaal wel
de moeite waard? Zit ik niet al die jaren met een manuscript te worstelen om er
uiteindelijk achter te komen dat het nooit gepubliceerd zal worden? Wie denk ik
wel niet dat ik ben, amateurschrijvertje? Op dat soort momenten lijkt mijn boek
het meest zinloze, overbodige verhaal dat er ooit op de wereld is verschenen.
Wat moet je als schrijver met zulke inzinkingen?
Tuesday, 1 January 2013
Een paar veranderingen
Ten eerste lijkt het me een goed idee om de stof (opnieuw)
uit alle hoeken en gaten te blazen. Deze blog heeft een andere titel en een
andere URL gekregen… En gaat vanaf nu ook hoofdzakelijk in het Nederlands geschreven
worden. De reden hiervoor is simpel: ik bén Nederlands, ik schrijf mijn boek in
het Nederlands en, hoewel ik dolgraag ook op de Engelse markt vertegenwoordigd
zou willen worden (wie niet?), is dat op dit moment gewoon een brug te ver.
Laten we eerst maar eens proberen om mijn manuscript af te krijgen en dat aan
een Nederlandse uitgever te slijten, nietwaar?
Ik ben van plan om binnenkort weer uitgebreid de
ontwikkelingen op schrijfgebied te verslaan, om weer eens een auteur onder de
loep te nemen – kortom, om te schrijven over schrijven. Vooralsnog laat ik het
bij deze korte update. :)
Subscribe to:
Posts (Atom)